Eski ve Yeni Babalar

Aslında, bugün sarsılmakta olan geleneksel anne rolünün oluşumunu, geleneksel baba rolünden ayrı düşünmek olanaksız. Geleneksel anne, ancak geleneksel babanın varlığı koşullarında varolabiliyor ve geleneksel rol bölüşümünün her iki yanı birden sarsılıyor.

Geleneksel babalık rolünün geçirdiği değişime geçmeden önce, bu eski tip babaya biraz daha yakından bakalım.

Eski Babalar

İ.Ü.Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr.Haluk Yavuzer'in hâlâ izleri sürmekte olan patriyarkal aile yapısının babayı aile içinde bir korku ve saygı simgesi haline getirdiğini vurguluyor ve geleneksel baba rolünü şöyle tanımlıyor:

"Engelleyici ve cezalandırıcı nitelikte olan kararların uygulanması babaya bırakılmıştır. Durum böyle olunca baba eve geldiğinde çocuğun gün boyu yaptığı yaramazlıklar anne tarafından kendisine sıralanmakla kalmaz, cezalandırılması da beklenir. Otoriteyi temsil eden baba, geleneksel aile yapısı içinde "polis" görevi yüklenen kişi olmuştur adeta. İşte bu yaklaşım da babanın çocuğa ayırdığı kısacık süreyi sevgisiz hale getirmiştir.

"Ülkemizde baba, çocukların tüm büyütme ve eğitme görevi ve sorumluluğunu anneye bırakmış, adeta "para makinesi" durumuna dönüşmüştür. Evin yiyecek ve giyim gibi maddi ihtiyaçlarını karşılamakla, görevini bitirdiğini düşünmekte, bu sebeple de eve geldiğinde çocukların gürültüsünden uzak kalmak istediğini, hatta ayrı bir odada yalnız kalma tercihini bile dile getirebilmektedir.

"Baba genellikle ya çok çalıştığı için çocuklarını görememekte, ya da çok yorgun olduğu için onlarla ilgilenememektedir. Çalışması dışında kalan boş zamanını kendi ilgisi doğrultusunda (at yarışı, briç gibi) değerlendirmeyi yeğlemektedir. Bu koşullar içinde çocuk da babadan "kendisine zaman ayıramayacak kadar meşgul" insan olarak bahsetmekte, onunla olan iletişimi giderek kopmaktadır.

"Babanın pasif ve ilgisiz olduğu aile ortamları sadece çocuğun sosyal gelişimini etkilemekle kalmamakta, özellikle erkek çocuklarda çeşitli cinsel kimlik karmaşalarına sebep olabilmektedir. Çocuğun sürekli anneyle birlikte olması, zaman içinde onunla bütünleşmesine ve özdeşim modeli olarak anmeyi almasına sebep olabileceğinden, erkek çocuk, anne gibi olmak, onun gibi makyaj yapmak girişimlerinde bulunabilmektedir. Bütün bunlar, ülkemizde babanın gerçe babalık işlev ve rolünü yerine getirmediği gerçeğini ortaya koymaktadır."

Ne var ki, Haluz Yavuzer'in tanımladığı bu baba tipi, bugün hâlâ yaygın model olsa da "geçmişi temsil eden" baba tipidir. Buna karşılık,bugün azınlıkta olsa da, son yirmi yılda oldukça sık biçimde ortaya çıkan ve çağımızın trendini temsil eden baba tipi, "anneleşen baba"dır.

Eskiden babanın iyisi "eşe yardım"ın dozundan belli olurdu .Yeni tür baba ise yardımla yetinmeyip, resmen başrole soyunmuş, bütün silahlarını kuşanıp annenin karşısına dikilmiş durumda. O da çocukla yoğun bir ilişki kuracak; çocuk üzerindeki anne tekeline son verecek ve babalığın kadını çıkartacak. Çoğu babaya ve daha çok anneye elip geçici ve bir o kadar da tuhaf bir hobby gibi gelen bu trendin her geçen gün yeni örneklerine rastlanıyor.